گردشگری محتوامحور با طعم ماکو
همه آمده‌بودند. همه که جا نمی‌شدند. همه آنهایی که آمده‌بودند، هم دلشان می‌خواست که همگام با یک شعار جهانی گام بردارند و هم پیروز جشنواره باشند. خبرنگار، وبلاگ‌نویس، وبسایت‌نویس، فیس‌بوک‌نویس، اینستانویس و توئیترنویس آمده بودند که هر کسی از هر ابزاری برای اطلاع رسانی دارد استفاده کند. در تاریخ هشتم تا دوازدهم امرداد از چهارگوشه ایران آمده‌بودند تا به‌واسطه جشنواره سفرنگاری ماکو، محدوده پر از جاذبه منطقه آزاد ماکو را رونق بیشتری بدهند.
بخشی از دیوارهای شهر با طرحهای دیوارنگاری و با هنرمندی جوانان آوانگارد، با مفاهیم ایران، ماکو و عشق مزین به گرافیتی شدند و بیلبوردهای شهری هم نوید برگزاری سفرنگاری را به مردم دادند.
۶۳ اثرگذار(influencers) شبکه‌های مجازی، ۱۵خبرنگار و ۱۰ تن از عوامل اجرایی آمده‌بودند تا در سال ۲۰۱۸ با شعار “گردشگری و تحول دیجیتالی” هدف جشنواره ماکوگرام را که چیزی جز تولید محتوا نبود، تحقق ببخشند. مدیران منطقه آزاد ماکو هم دلشان می‌خواست که نظر گردشگران داخلی و خارجی و سرمایه‌گذاران به شمالی‌ترین تقطه در گوش چپ ایران جلب شود تا اگر روزی قصد حضور داشتند با شناخت بیشتری به این نقطه سفر کنند.
حرکت پیش از آغاز رسمی
دبیرخانه برگزاری جشنواره سفرنگاری ماکو تصمیم گرفت برای آمادگی بیشتر جوامع محلی و مستعدین منطقه که تمایل به سرمایه‌گذاری در بخش بومگردی دارند، کلاس توجیهی برگزار کند. به همین دلیل دو کلاس فشرده برای بیش از۲۰ تن از افراد محلی با حضور اکبر رضوانیان، نیما آذری، اشکان بروج و افسانه احسانی برگزار شد. همچنین در این مرحله، برای آشنایی خبرنگاران بومی با ابعاد مختلف این جشنواره، نشست تخصصی برگزار شد.
از دیگر اقدامات انجام‌شده، پیش از آغاز رسمی این جشنواره، حضور علیرضا ظفری، گردشگر دوچرخه‌سوار بود که به شناسایی و نشانه‌گذاری نقاط مختلف از منطقه آزاد ماکو در گوگل مپ پرداخت.
تمرکز بر تولید محتوا
دبیر جشنواره سفرنگاری ماکو در مراحل مختلف از طرح ایده با مدیران منطقه آزاد ماکو و در جریان این رویداد، خطاب به خبرنگاران گفت: “جای خالی تولید محتوا در حوزه گردشگری را یادآوری می‌کنم. با وجود تأکیدی که دولت بر موضوع گردشگری دارد، هنوز نگاه تخصصی به این حوزه در کشور نیست و چندان توجهی بر موضوع تولید محتوا نمی‌شود و آن را جزو ملزومات گردشگری نمی‌دانند. به همین دلیل است که شاهدیم تنها کتاب راهنمای گردشگران برای سفر به ایران، کتاب Lonely Planet است و هنوز ایرانی‌ها، روایتگر جامعی برای جاذبه‌های ایران و معرفی ابعاد گردشگری این کشور نشده‌اند. آرش نورآقایی همچنین یادآور شد که “نشریات و کتاب‌هایی که در زمینه گردشگری به عنوان راهنمای سفر منتشر می‌شوند، به خلاصه‌ترین شکل ممکن بوده و عموما به‌روزرسانی نمی‌شوند و از مهم‌تر اینکه روایتی در مورد جزییات این جاذبه‌ها در این کتاب‌ها منتشر نمی‌شود، بلکه اطلاعاتی کلی را در مورد یک بنا یا اثر تاریخی یا طبیعی در اختیار خواننده قرار می‌دهند؛ درحالیکه کتاب‌های استاندارد راهنمای سفر در سطح دنیا شامل مواردی از جمله نقشه‌های تمام رنگی، تصاویرو نکات مهم در رابطه با تهیه برنامه سفر می‌باشند و به گردشگران کمک می‌کنند تا متناسب با بودجه و نیازهای شخصی خود سفر کنند.
اطلاعات ضروری در مورد ساعات کار، تلفن تماس و آدرس وب‌سایت محل‌های مورد بازدید، راهنمای حمل‌و‌نقل، قیمت‌ها، اطلاعات مربوط به خوراک و اقامتگاه و افراد مطلع محلی و… همه مواردی است که باعث شده کتاب راهنمای Lonely Planet در میان اهالی سفر به انجیل گردشگران معروف شود.”
روایت توانمندی ها
شاید آنچه که باعث شد تا مدیرعامل منطقه آزاد ماکو عزمش را جزم کند و بپذیرد که آغازگر یک طوفان هشتگی برای معرفی ظرفیت های تاریخی، طبیعی، اقتصادی و اجتماعی ماکو و دو شهرستان پلدشت و شوط باشد، روایت توانمندی‌های اقتصادی، شنیدن افسانه‌ها، اسطوره‌ها، قصه‌های شنیدنی و تنوع آداب و رسوم بود. مجموعه این عوامل باعث شد طی این جشنواره، زوایای مختلف این منطقه به لحاظ گردشگری موردتوجه قرار گرفته و محتوای تولیدشده توسط شرکت‌کنندگان ازغنای کافی برخوردار باشد.
غلامرضا سلیمانی، مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ماکو معتقد است: “پیرو مطالعات کارشناسی انجام شده، بومگردی منطقه آزاد ماکو علاوه بر اشتغالزایی، گردشگری با محوریت حفظ طبیعت و احیای فرهنگ بومی منطقه را به همراه دارد. در همین زمینه منطقه آزاد ماکو ظرفیتهای زیادی در جذب گردشگر دارد و بسترهای لازم برای رشد و شکوفایی از لحاظ گردشگری فراهم است. طبق مطالعات صورت گرفته این منطقه ظرفیت اشتغال صدها هزار نفر در بخش گردشگری را دارا بوده و لازمه تحقق آن، همت و همراهی مردم منطقه است.”
اثرگذارها(influencers) کجا رفتند؟
از مجموع ۲۶۰ تن فعال سفر در شبکه مجازی که در فراخوان جشنواره سفرنگاری ماکو شرکت کردند، ۶۳ تن به بخش مسابقه راه پیدا کردند و در محدوده منطقه آزاد که شامل شهرهای ماکو، پلدشت و شوط می شود سفر کردند. از سویی چالدران نیز به دلیل اهمیت تاریخی، در مسیر سفر قرار گرفت.
چشمه ثریا، بازارهای منطقه آزاد و امید، سد بارون، کلیسای زر زر، منشورهای بازالتی، قره کلیسا، چشمه آب گرم، کارگاههای صنایع‌دستی، دره رند، گمرک و مرز بازرگان، قلعه قبان، کوه قیه، مقبره سید صدرالدین، دخمه فرهاد، بیمارستان قدیم، ژاندارمری قدیمی، عمارت کلاه فرهنگی، بانک ملی قدیمی، کاخ سردار ماکو و روستاهای هاسون، چاوقان، رند، خوک و کسج پربازدیدترین مقاصد سفر در این جشنواره بودند. در نتیجه این بازدیدها، سفرنگاران به موضوعات توسعه پایدار، بومگردی، طبیعتگردی، عکاسی در شب، گردشگری خوراک، گردشگری فرهنگی و گردشگری خرید پرداختند.
ماکوگرام چند فالور جذب کرد؟
شرکت‌کنندگان در جشنواره سفرنگاری ماکو در قالب گردشگری الکترونیک به تولید محتوا در فضای مجازی برای معرفی شهرستان ماکو توجه داشتند. در نتیجه این فعالیتها، ۹۷۶ هزار و ۱۵۵ بار مطالب فالوو شدند. تعداد رقابت‌کنندگان در ماکوگرام ۶۳ نفر بود که ۹ نفر آنها بومی و ۵۴ نفر کشوری بوده و یک شرکت‌کننده خارجی نیز در این جشنواره حضور داشت. تنها در بخش هشتگ‌های جشنواره، عنوان هشتگ ماکوگرام ۸۷۷ مرتبه، ماکو را باید دید ۲۷۴۶ مرتبه، ماکوگردی ۴۷۹ مرتبه، ماکوگرافی ۴۴۴ مرتبه، ماکوگرام انگلیسی ۵۸۲ بار، هشتvisit maku ۵۰۳ مرتبه و trip to maku ۴۳۸ مرتبه دیده شد. همچنین ۱۰ وبلاگ، ۵۲ صفحه اینستاگرام و ۱ صفحه فیسبوک برای معرفی ماکو در سطح کشور و حتی خارج از کشور فعال شدند.
برگزیدگان چه کسانی بودند؟
جشنواره سفرنگاری ماکو هفت برگزیده داشت. برگزیده این جشنواره در بخش منتخب مردمی، صحرا زنگنه‌زاده و منتخبان بومی، شکرانه رضازاده (نفر اول) و امید قهرمانزاده (نفر دوم) بودند. در بخش وبلاگ محسن ادیب برگزیده شد. در بخش اینستاگرام سه تن انتخاب شدند که رتبه اول به عماد نعمت الهی، رتبه دوم به طاها ولی‌زاده و رتبه سوم به پریسا باجلان اختصاص یافت.
در جریان برگزاری جشنواره سفرنگاری ماکو، رادیو فرهنگ از برگزیدگان دعوت کرد تا روایتگر سفر خود از طریق پخش سراسری برای مخاطبین این شبکه باشند.
