آیین رونمایی از کتابهای «سرگذشت ایران در ۱۰۰ محوطه‌ی باستانی» و «۱۰۰ اثر ایران در موزه‌های جهان»
در میانهٔ مردادماه ۱۴۰۲ نیمی از پروژهٔ «ایران ۱۰۰۱» محقق و آیین رونمایی از دو کتاب «سرگذشت ایران در ۱۰۰ محوطه‌ی باستانی» و «۱۰۰ اثر ایران در موزه‌های جهان» برگزار شد.
در نخستین بخش این رویداد، آرش نورآقایی مدیرمسئول نشر نوسده و فصلنامهٔ گیلگمش از چرایی و چیستی این پروژه و پیشینهٔ انتشار مجلدهای «۱۰۰ میراث ایران»، «۱۰۰ مسیر طبیعت‌گردی ایران» و «۱۰۰ اثر موزهای ایران» گفت؛ به الهام گرفتن از قصهٔ «هزار و یک شب» اشاره کرد و اهمیت ترجمه‌پذیری روایات کوتاه مجموعهٔ «ایران ۱۰۰۱» را مورد تأکید قرار داد. او هم‌چنین حذف عبارت «فرهنگی» را در عنوان جلد نخست برای توجه به انواع مختلف میراث اعم از ملموس و ناملموس، تاریخی و طبیعی یادآور شد.
نورآقایی در بخش پایانی به اهمیت تنوع زمانی، تنوع مکانی و تنوع شئ/محوطه در دو کتاب اخیر توجه داد.
این گفتار با شرح چگونگی تولید محتوا توسط نویسندگان دو کتاب ادامه پیدا کرد.
دکتر شادی گنجی، نویسندهٔ کتاب «سرگذشت ایران در ۱۰۰ محوطه‌ی باستانی» و دکتر کامیار عبدی، استاد دانشگاه سخنرانان بخش بعدی این آیین بودند.
دکتر عبدی ضمن قدردانی از تلاش‌های نویسنده و ناشر، از مصائب پژوهش و انتشار حاصل آن در حوزهٔ باستان‌شناسی گفت و انگیزه‌بخشیدن به دوستداران این رشته را مایهٔ اقبال دانست. ایشان ترویج نتایج حاصل از کاوشها و پژوهش‌های باستان‌شناسی یک سرزمین را از جمله هوشمندانه‌ترین راه‌های شناخت پیشینهٔ سبک زندگی در آن زیست‌بوم خواند.
دکتر شادی گنجی ضمن سپاس از حضور مخاطبین و تیم تولید محتوا از جایگاه این علم و اهمیت آموزش در این حوزه سخن گفت. او بیش از هر چیز بر لزوم انتشار دستاوردهای باستان‌شناسی به مثابه خونی در رگ جامعه برای تقویت فهم تاریخی و عزت نفس توجه داد. گنجی هم‌چنین اهمیت این موضوع را تا حد گاه جعل نتایج تحقیقات توسط برخی کشورهای نوظهور گوشزد کرد.
وی بر سهم تاریخ و باستان‌شناسی در بقای فرهنگی سرزمین همچون امثال و حکم و اسطوره‌‌شناسی تأکید کرد.
شادی گنجی هم‌چنین از محدودیت انتخاب ۱۰۰ محوطه‌ٔ باستانی برای این کتاب و دلائل انتخاب این موارد گفت. او در این بخش ضمن تأثیر سلیقهٔ نویسنده از سه معیار به شرح ادامه یاد کرد؛ محوطه‌های کاوش شده، لزوم انتشار نتایج کاوشها و قابل بازدید بودن محوطه‌ها.
نویسندهٔ کتاب «سرگذشت ایران در ۱۰۰ محوطه‌ی باستانی» سخنرانی خود را با یادآوری گفته‌ای از جورج اورول، نویسندهٔ انگلیسی به پایان رساند:
«مهمترین راه برای نابودی یک جامعه، انکار درک آنها از گذشته‌شان است.»
آرش نورآقایی ضمن قدردانی از همکاری دکتر شادی گنجی، مراتب سپاسگزاری خود را از همراهی سحر امینی در کتاب «اهل کاشانم» ابراز و برای تبیین چالش‌های تولید محتوای کتاب «۱۰۰ اثر ایران در موزه‌های جهان» از ایشان دعوت کرد.
سحر امینی، کارشناس پیشین مجموعهٔ سعدآباد سخن خود را با احترام به دغدغه‌داران ایران و قدردانی از حضور دکتر مهران نوروزی آغاز کرد.
او نیز از همکاری خود برای انتشار کتاب «اهل کاشانم» با معرفی ۱۰ اثر موزهای از کاشان در خارج ایران گفت و سهولت دریافت اطلاعات و مستندات از موزه‌های خارجی را تسهیل‌گر این مطالعات دانست؛ او در این بخش همراهی راهنمای کتابخانهٔ ملی بریتانیا را در جستجوی «طومار فرمان شاه‌طهماسب در پذیرایی از همایون‌شاه (ص ۱۶۲) ستود و از سه بخش اصلی این کتاب یاد کرد. امینی در ادامه از سه اثر منتخب در این کتاب گفت که خالق آنها ایرانی نیستند؛ نقشهٔ ایران اثر ایناتزیو دانتی (ص۱۶۶)، عکس میرزا رضا کرمانی اثر آنتوان سورگین (ص ۱۶۶) و گل زنبق دماوند اثر ژوزف برون مولر.ا ثر پایانی این مجموعه «ماسک» است، همان که به یادگار از یزدان سعدی در موزهٔ سلطنتی اونتاریو نگهداری می‌شود. این اثر یادگار دوران پژوهش‌های اغلب مجازی نویسنده در پاندمی کرونا نیز هست و چه اثری زیبنده‌تر از آن برای واپسین برگ این کتاب.
امینی در آخرین گفتار خود از الهام‌بخشی ۴ رویداد برگزارشده در لندن طی این پژوهش برای معرفی شایستهٔ ایران و اهمیت سخاوت در ارائه اطلاعات موجود سخن گفت.
دکتر مهران نوروزی سخنران بعدی این نشست بود. او در ابتدا اهمیت ادبیات ارائه را در قابل فهم کردن محتوا خاطرنشان کرد.
ایشان ضمن برشمردن ویژگی‌های کاتالوگ‌های موزهای، مجموعهٔ «ایران ۱۰۰۱» را یکی از بهترین نمونه‌های کاتالوگ ترویجی-پژوهشی معرفی کرد.
نوروزی، موزه‌پذیر کردن را چه در مورد اثر برای معرفی آن و چه در مورد جامعه برای وارد کردن موزه در سبد فرهنگی مردم بااهمیت دانست و سهم این کتاب را در این امر قابل توجه خواند.
ایشان معرفی ۱۰۰ موزهٔ منتخب کشور را به مجموعهٔ «ایران ۱۰۰۱» پیشنهاد داد.
دکتر مصطفی فاطمی، مدیرکل توسعهٔ گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، میهمان دیگر این رویداد بود. او از اهمیت و نقش آدمها در ایجاد جاذبهٔ گردشگری در مقاصد گفت.ف اطمی ضمن تبریک به تیم محتوا، قدرت این آثار را در ماندگاری و میزان وفاداری گردشگر به جاذبه‌ها قابل تحسین دانست.
سخنران بخش پایانی این آیین جناب ساسان بود، راهنمای پیشکسوت گردشگری؛ او که به زعم آرش نورآقایی استادی‌است همواره مشتاق، سخنور و یادگیرنده. ساسان ضمن حمایت از تولید محتوای روایی ناب توسط راهنمایان گردشگری، بر اهمیت هوشمندی در حفظ آثار توجه داد.
این رویداد در شامگاه ۱۶ مرداد و به میزبانی خانهٔ اندیشمندان علوم انسانی با همکاری فصلنامهٔ میراث و گردشگری گیلگمش و انتشارات نوسده برگزار شد.
