تولید محتوا و نقد و بررسی کتاب «ابرکوه، ابرقوه، خیلی دور، خیلی نزدیک»
«ابرکوه، ابرقوه؛ خیلی دور، خیلی نزدیک» عنوانی‌است که اخیراً در قالب محتوایی برای معرفی منابع گردشگری شهرستان ابرکوه در استان یزد، نظر بسیاری از دست‌اندرکاران و علاقه‌مندان این حوزه را به خود جلب کرده‌است. نقد و بررسی محتوای این کتاب بهانه‌ای بود برای گفتگوی مجازی که در شامگاه پنجشنبه ۲۹ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱ با میزبانی حمید مشتاقیان، مدیر پایگاه میراث فرهنگی بافت تاریخی ابرکوه و همراهی آرش نورآقایی، مدیرمسئول فصلنامه‌ی میراث و گردشگری گیلگمش برگزار شد.
مشتاقیان در بخش نخستین به معرفی مهمان این گفتگو و ذکر عناوینی از ایده‌های ایشان پرداخت؛ او در این خصوص به شرح اجمالی دو ایده‌ی اخیر نوسده و حمایت متناظر هریک از ۳۱ استان کشور از ۳۱ تیم شرکت‌کننده در جام جهانی قطر پرداخت، از فصلنامه‌های انگلیسی و فارسی گیلگمش و سابقه‌ی معرفی ظرفیت‌های گردشگری ابرکوه در این نشریه یاد کرد و نقطه‌نظرات آرش نورآقایی را برای اصلاح و تکمیل کتاب مورد نظر جویا شد.
مدیرمسئول فصلنامه‌ی گیلگمش ضمن ابراز قدردانی از تلاش تیم تهیه‌ی این کتاب، برخی ویژگی‌های تاریخی، طبیعی و جغرافیایی ابرکوه را یادآور شد و جایگاه این شهرستان را در حوزه‌ی گردشگری کشور مورد توجه قرار داد.
از یک سو موقعیت شهرستان ابرکوه در قلب مثلث طلایی معروف گردشگری بارزترین ویژگی جغرافیایی این شهرستان شمرده شد و از سوی دیگر وجه تسمیه‌ی «ناکجاآباد» برای این شهرستان در دهه‌های پیشین یادآوری و این پارادوکس مورد تأکید قرار گرفت.
نورآقایی در ادامه، شیوه‌ی ارائه‌ی محتوای کتاب «ابرکوه، ابرقوه؛ خیلی دور، خیلی نزدیک» را مورد واکاوی قرار داد. او از شایستگی کار تیمی در تهیه‌ی این محتوا گفت و سه دوره تولید محتوای ارزشمند گردشگری را در دهه‌های اخیر تبیین کرد، وی در اولین دوره از مجموعهی راهنمای گردشگری ایران تألیف حسن زنده‌دل و همکاران، در دوره‌ی دوم از مجموعهی تألیفی سازمان میراث فرهنگی (در قطع جیبی) و در دوره‌ی سوم از تألیفات انتشارات روزنه برای استانهای اصفهان، فارس، خراسان رضوی و کل کشور (و گاه به زبان‌های انگلیسی و فرانسه) تا پایان دهه ۸۰ گفت. به زعم ایشان تولید محتوای گردشگری (و نه میراث) از آن پس به ویژه با هدف راهنما (travel guide) از اذهان دست‌اندرکاران دور شد. نورآقایی نظر به لزوم توجه به ایران به عنوان هدف گردشگری در دنیا، تهیه‌ی منابع راهنمای گردشگری به ویژه کتب متناسب و استاندارد را ضروری دانست.
در بخش دوم این گفتگو، مشتاقیان از توجه مدیرمسئول گیلگمش به زحمات و دغدغه‌ی تیم ۵۰ نفره‌ی همکاران سپاسگزاری کرد؛ نورآقایی از انتخاب شایسته‌ی عنوان کتاب گفت، موانع تولید محتوا با وجود بروکراسی‌های اداری گوشزد شد، استراتژی انتخاب منابع گردشگری برای تشریح در کتاب ارائه شد، از کمبود و عدم سهولت دسترسی به منابع استاندارد خارجی سخن به میان رفت و مهمترین ویژگی‌های کتاب مذکور از جمله تصاویر، گشت‌نامه، اجزای معرف تنوع فرهنگی شهرستان نظیر بازی‌های محلی، داستانهای عامیانه، خوراک و … معرفی شدند. شایان ذکر است شهرستان ابرکوه در دوره‌های مختلف در استانهای کرمان، فارس، اصفهان و یزد واقع بوده و بدین روی در حوزه‌ی فرهنگی شامل تنوع است.
نورآقایی در ادامه ضمن تأکید بر تمایز محتوای میراث (اعم از مستندنگاری، مطالعات میدانی و کتابخانه‌ای) و محتوای گردشگری به اهمیت الگوبرداری از منابع خارجی پرداخت.
او با توجه به یک دهه مطالعهی مستمر خود در این خصوص، طراحی، تنظیم و تدوین نامناسب کتاب را -در مقایسه با آنچه از یک کتاب راهنمای گردشگری انتظار می‌‌رفت- حاصل عدم مراجعه و مطالعهی استانداردهای تولید این دسته از منابع دانست؛ او در این بخش به طراحی نامناسب برخی صفحات، جانمایی ناشایست برخی تصاویر، عدم لحاظ جداکننده (devider) بین بخش‌های مختلف، عدم امکان سفیدخوانی، غیراستاندارد بودن سه‌زبانه‌شدن کتاب، عدم توالی مناسب مباحثی چون راهنمای استفاده از کتاب و گشت‌نامه و … اشاره و برای بهتر ارائه شدن این محتوا ابراز امیدواری کرد.
نورآقایی همچنین از ساختار نوین منابع روایی راهنمای گردشگری در دنیا در قالب trip fiction برای الهام‌بخشی به گردشگر گفت و تهیه محتوا در قالب travel guide را در آستانه‌ی تحول دانست.
این گفتگو با سپاس از همراهی علاقه‌مندان و آرزوی موفقیت برای تیم تولید محتوای گردشگری شهرستان ابرکوه به پایان رسید.
