گریزی بر آداب معاشرت دیجیتال؛ به بهانه‌ی انتشار کتاب «آداب دیجیتال»
گذر از بیش از دو دهه از هزاره‌ی سوم میلادی به عنوان عصر دیجیتال و درهم‌تنیدگی ناگزیر اغلب جوامع با ابزارهای دیجیتال، زندگی ثانویه‌ی مجازی را پدید آورده که آشنایی با پیچیدگی‌های تعاملات در آن نیاز به شناخت و آموزش دارد. به عبارتی درک و بکارگیری «آداب دیجیتال» به عنوان الگوی معاشرت در این جامعه نه‌تنها موجب تسهیل روابط خواهد شد بلکه به تحکیم روابط صلح‌آمیز خواهد انجامید. این مضمون در پیش‌گفتار طلایی کتاب «آداب دیجیتال؛ آداب معاشرت و الگوی رفتاری دیجیتال در زمانه‌ی نو» در آستانه‌ی ورود شایسته‌تر به نوسده‌ی شمسی نیز اهمیت می‌یابد. در گفتگوی مجازی شامگاه شنبه ۲۳ بهمن‌ماه در این خصوص به میزبانی آرش نورآقایی، مدیرمسئول فصلنامه‌ی میراث و گردشگری گیلگمش و همراهی آقایان آرمان ولیان، مدرس آداب معاشرت و محمد اعجازی، مترجم کتاب مذکور به تشریح لزوم و راهبردهای این آداب پرداخته شد.
نورآقایی در ابتدای این گفتگو پس از معرفی پیشینه‌ی میهمانان، به اهمیت دریافت ارتباط بین رفتارهای حقیقی و مجازی شبکه‌ی مخاطبین اشاره کرد. سپس محمد اعجازی از چرایی و چگونگی ترجمه‌ی کتاب گفت و جذابیت‌های محتوایی نسخه‌ی اصلی (انگلیسی) آن را با توجه به بازخوردهای کاربران داخلی شبکه‌های مجازی خاطرنشان کرد. او این کتاب را برای هر کاربر فضای دیجیتال کارآمد خواند.
آرش نورآقایی در ادامه، نظر آرمان ولیان را درباره‌ی کتاب به عنوان متخصص حوزه‌ی آداب معاشرت جویا شد. ولیان ضمن تأکید بر اهمیت شناخت ارزشهای رفتاری در جامعه‌ی مدرن (modern life)، آداب دیجیتال را یکی از زیرحوزه‌های این مبحث معرفی کرد و برای درک بهتر و پیاده‌سازی مؤثر این آداب در جوامع مختلف به تبیین سه عامل تغییرات پیش‌رونده‌ی این آداب در طول زمان، شناخت روحیات ملل و اهمیت آموزش پرداخت. به تعبیر ایشان، اشتباه رفتاری در این بخش همچون حلقه‌ی ضعیف یک زنجیر گاه می‌تواند موجب گسست روابط دیجیتال شود. از سویی به باور وی نُمود رفتار هموند مجازی، آیینه‌ی رفتار حقیقی او می‌باشد.
مدیرمسئول گیلگمش در بخش دوم این گفتگو از محمد اعجازی در خصوص محتوای کتاب پرسید. این مترجم ضمن تشریح ساختار نسخه‌ی اصلی کتاب، به سه بخش اصلی در نسخه‌ی فارسی پرداخت. او از اهم موارد برشمرده در کتاب در سه حوزه‌ی روابط کاری، شبکه‌ی دوستان و روابط اجتماعی و دلیل حذف بخشی تحت عنوان روابط عاطفی گفت. اعجازی عدم تناسب فرهنگی در بخش ذیربط روابط عاطفی و عدم کارکرد نرم‌افزارهای یادشده‌ی دیجیتال در ایران را مهمترین دلیل حذف این فصل خواند.
او در ادامه به ذکر نمونه‌هایی از سوء رفتارهای دیجیتال در محیط کار گفت، معضلاتی از این دست را در شبکه‌های اجتماعی برشمرد و این کتاب را دارای محتوایی مناسب برای تحلیل چنین رفتارهایی دانست.
آرش نورآقایی ضمن خوانش بخشهایی از قوانین طلایی این کتاب، مطالعه‌ی آن را برای کاربران فضای مجازی توصیه و برای تجدید چاپ و افزایش شمارگان آن ابراز امیدواری کرد.
وی همچنین از آرمان ولیان دعوت کرد تا با ذکر نمونه‌های مختلف، راهکارهای مناسبی برای جلوگیری از شایع‌ترین ناهنجاری‌های دیجیتالی موجود ارائه کند. ولیان در این بخش به آداب دعوت به گروه/ کانال، لزوم خوانش مجدد پیغام متنی برای جلوگیری از برداشت نادرست، تأمل پیش از ارسال پیام صوتی برای صراحت و سرعت در ارسال پیام، لزوم درج نوشتاری اعداد، لزوم جلوگیری از چت‌های فلسفی، رعایت حریم شخصی کارکنان و اهمیت شفافیت هویت در تعاملات پرداخت.
محمد اعجازی نیز ضمن توجه به درشت‌نمایی‌های مطلوب شبکه‌های اجتماعی، از مواردی از راهکارهای مطلوب در این کتاب و قوانین موجود در برخی کشورها گفت.
واکاوی معانی و لزوم کاربرد شایسته‌ی ایموجی‌ها به عنوان نشانگرهای بهبود ارسال پیام، آخرین موضوعی بود که در این گفتگو مورد توجه و تبادل نظر قرار گرفت. ولیان از لزوم کاربرد کمینه‌ی آنها و اعجازی از اهمیت شناخت معنای مترتب بر هریک از آنها سخن گفتند.
کتاب «آداب دیجیتال؛ آداب معاشرت و الگوی رفتاری دیجیتال در زمانه‌ی نو» در ۱۳۵ صفحه توسط انتشارات اگر در پاییز ۱۴۰۰ به چاپ رسیده و خرید آنلاین آن از سراسر ایران از طریق وبسایت www.gilgameshmag.com مقدور است.
این گفتگو با قدردانی از مخاطبین و پاسخ به پرسشهای مخاطبین پایان یافت.
