چگونگی عملیاتی شدن ایده‌های گردشگری
چگونگی عملیاتی شدن ایده‌های گردشگری
رئیس شورای سیاستگذاری فصلنامه گیلگمش با موضوع گردشگری و میراث فرهنگی سخنرانی و به همراه مدیر عامل شرکت “ریل سیر کوثر” از ویژه نامه سفر معنوی در مسیر جاده ابریشم و خراسان بزرگ در بیست و سومین نمایشگاه مطبوعات رونمایی کرد.
آرش نورآقایی که از فعالان مطرح گردشگری ایران در یک دهه اخیر کشور محسوب می‌شود در بیست و سومین نمایشگاه مطبوعات با موضوع چگونگی عملیاتی شدن ایده‌های گردشگری سخنرانی کرد.
نورآقایی گفت: این روزها در رابطه با گردشگری بسیار صحبت می‌شود و از آن به عنوان پدیده هزاره سوم یاد می‌کنند. همچنین به عقیده کارشناسان، ما با سه نسل گردشگری روبرو شده‌ایم.
رئیس شورای سیاستگذاری فصلنامه گیلگمش با اشاره به سه نسل گردشگری یادآور شد: نسل اول توریسم تفریحی یا توریسم انبوه نام دارد. این نوع گردشگری بعد از جنگ دوم جهانی رونق گرفت. به نظر میآید در آن زمان مردم به تفریح و اوقات فراغت نیاز داشتند. از همین رو می‌توان گفت صنعت گردشگری، صنعتی برای برنامه‌ریزی اوقات فراغت است.
به نظر می‌رسد کشور ما به دلیل برخی ویژگی‌های فرهنگی و عرفی از توریسم انبوه استقبال نمی‌کند.
نورآقایی گفت: نسل دوم، گردشگری فرهنگی است. در ایران تلاش می‌شود که به این مقوله توجه شود. کسانی که به ایران می‌آیند عمدتا برای تفریح و استراحت -چنان‌که در گردشگری تفریحی مطرح است- نمی‌آیند بلکه برای تجربه فرهنگی و دیدن آثار فرهنگی می‌آیند.
وی افزود: نسل سوم متعلق به گردشگری خلاق است. من آینده گردشگری ایران را در این سمت و سو می‌بینم. ما از گردشگران نسل دوم برخورداریم و معتقدم آنچه که در ایران خیلی می‌تواند موفق باشد همین گردشگری خلاق است.
این فعال گردشگری بیان کرد: ایران نمی‌تواند تاب گردشگر انبوه را بیاورد. اینکه گفته می‌شود به دنبال بیست میلیون گردشگر هستیم رقم کارشناسی شده‌ای نیست.
وی با اعتقاد بر اینکه اگر قرار است گردشگر به ایران بیاید به طور مثال بهتر است یک نفر بیاید و ده روز بماند تا اینکه ده نفر بیایند و یک روز بمانند، گفت: با این استدلال کیفیت گردشگر متفاوت خواهد بود. این گردشگری که ده روز می‌ماند به دنبال گردشگری خلاق هم می‌رود.
آرش نورآقایی اظهار داشت: در ایران به بازاریابی، بازار سازی و بازارداری در گردشگری از سوی مسئولان توجه کافی نشده است. همه این گردشگرانی هم که به ایران سفر می‌کنند نتیجه تلاش مسئولان گردشگری نبوده است.
وی یادآور شد: در گزارشی که از گردشگری ادینبورگ می‌خواندم، متوجه شدم مسئولان گردشگری کشور اسکاتلند در حال برنامه ریزی بودند که از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ برای رشد پانصد هزار نفری خود از چهار و نیم میلیون نفر به رقم پنج میلیون نفر برسند. یعنی ۵ سال تلاش برای افزایش پانصد هزار نفری. این یعنی برای تک تک گردشگران برنامه ریزی کرده و لازم دانسته‌اند که آمار واقعی از میزان گردشگر ورودی خود داشته باشند.
آرش نورآقایی افزود: آنچه که با مردم در گردشگری سروکار داشته باشد همان گردشگری خلاق است. شعار گردشگری خلاق هم موزه‌های کمتر، میدان‌های بیشتر است. مردم بهتر می‌دانند چگونه با گردشگر رفتار کنند. بافت سنتی ما برای حضور مهمان و گردشگر تعریف شده است. مردم ما در شناخت از صنعت گردشگری بسیار جلوتر از برخی متولیان گردشگری هستند. به طور مثال، در این سال‌ها که گردشگری از طریق بوم‌گردی رونق قابل توجهی پیدا کرد دولت اساسا نقش مهمی در شکل گیری و توسعه آن نداشت.
وی یادآور شد: ما به عنوان بخشی از فعالان گردشگری چون معتقدیم که ایران به خوبی معرفی نشده و تولید محتوا در ایران اندک بوده به این حوزه ورود کردیم تا نقش خود را ایفا کنیم تا دریافت‌های متفاوتی از ایران ارائه بدهیم.
نورآقایی بیان کرد: ما فکر کردیم که باید در تولید محتوای مکتوب کوشاتر عمل کنیم تا خلا موجود را پر کنیم. کشور ما در زمینه تولید محتوا بسیار ضعیف است، تا جایی که “یکی از دوستان را به کاشان فرستادیم تا در طول مدت اقامت خود یک نقشه گردشگری از بخش قدیمی شهر تهیه کند. ایشان وقتی برگشت و گزارش داد، متوجه شدیم که عمده خیابان‌ها و کوچه‌ها و بن‌بست‌های این شهر نام ندارد.”
گردشگر خارجی به ایران میآید و به فلان کیوسک و کتابفروشی مراجعه می‌کند و درخواست نقشه گردشگری و کتاب ایران می‌کند، اما با جواب منفی مواجه می‌شود. چون برای ایران تولید محتوا نشده است. آن وقت ما از سرقت مفاخر فرهنگی ایران می‌نالیم.
رئیس شورای سیاستگذاری فصلنامه گیلگمش گفت: به همین دلیل آمدیم و در بخش تولید محتوا ورود پیدا کردیم. از جمله فعالیت‌هایی که انجام دادیم، تولید محتوا درباره بخشی از مسیر خراسان بزرگ و جاده ابریشم بود. پرداختن به موضوع خراسان بزرگ در حیطه گردشگری خلاق معنا و مفهومی غنی دارد. طی هزار ساله گذشته مفاخر بزرگی از خراسان بزرگ سر برآوردند و در حکمت ایرانی مطرح شدند. اما امروزه واژه و مفهوم خراسان بزرگ فراموش شده است.
از واژه و مفهوم جاده ابریشم هم غافل بوده‌ایم. ایران در همین جاده ابریشم محل تلاقی فرهنگ‌های مختلف بوده است. در همین کاروانسراهای ایران که در مسیر جاده ابریشم بودند چه بسیار قصه‌ها، افسانه‌ها و آداب و رسوم که تبادل شد.
گفته می‌شود که ۸۰ درصد عرفان اسلام در ایران وجود دارد و ۸۰ درصد عرفان ایران هم در همین مسیر خراسان بزرگ و جاده ابریشم است. ما به تازگی ویژه نامه‌ای به نام “سفر به هفت شهر عشق” با همکاری شرکت ریل سیر کوثر منتشر کردیم که یک نمونه موفق در راستای عملیاتی کردن ایده‌های گردشگری محسوب می‌شود.
