ازدواج در هندویسم
مهم‌ترین موضوع مرتبط با ازدواج نیز این است که ازدواج عاشقانه یا بر مبنای رضایت دو طرف چندان مورد پسند نبوده و ازدواج دختر باید با اجازه پدر و جد پدری، برادر و یا عموی بزرگ‌تر او انجام شود؛ چراکه از گذشته ازدواج در دین هندو باید بر مبنای سیستم «کاست» یا همان نظام طبقات اجتماعی صورت پذیرد. همچنین در دین هندو ازدواج یک وظیفه الهی به حساب می‌آید که هر یک از اعضای جامعه باید آن را در طول زندگی خویش انجام دهد. بر طبق کتب مقدس هندو، زن و شوهر در ازدواج به رستگاری الهی و آسمانی یا «موکش» می‌رسند.
تامین مالی داماد از سوی خانواده عروس
مسایل مالی در تمامی ازدواج‌ها در شبه قاره هند بسیار مهم بوده و رسمی به نام «دوری سیستم» وجود دارد که در آن باید خانواده دختر مبلغ مشخصی پول، ماشین، زمین، خانه، مغازه و یا حتی جواهرات گران قیمت و طلا به خانواده پسر پرداخت کنند. چنان‌چه میان خانواده‌های دو طرف توافقی بر سر مسایل مالی صورت نگیرد آن ازدواج منتفی می‌شود؛ از این رو بسیاری از خانواده‌ها به ویژه خانواده‌های فقیر در شبه قاره هند از داشتن فرزند دختر وحشت دارند و برای این‌که خداوند به آن‌ها فرزند پسری بدهد به دعا و سحر و جادو روی می‌آورند. بهترین عروس در دین هندو عروسی است که برای اولین‌بار شوهر خود را در شب عروسی ببیند، نه پیش از آن. از این رو در فرهنگ مردم هند عشق پیش از ازدواج مورد قبول نبوده و نوعی بی‌احترامی به خانواده تلقی می‌شود؛ البته این باورها مربوط به ازدواج در سال‌های گذشته هند است. یافتن داماد یا عروس مناسب نیز بسیار مهم است و برای این کار زنان و مردانی به نام «گاتَک» وجود دارند؛ این‌ها دختر و پسر مناسب برای هر خانواده را پیدا کرده و به خواستگاری می‌فرستند و برای این کار پول خوبی نیز از دو طرف دریافت می‌کنند.
آتش؛ گواه ازدواج
در آیین هندو مراسم ازدواج شامل چندین مرحله است که با ملاقات دختر و پسر در حضور والدین و اقوام آغاز می‌شود؛ نام این مراسم «میلِن» است. پس از آن‌که خانواده‌ها رضایت خود را برای برگزاری این مراسم اعلام کردند، جشن کوچکی برپا می‌شود که به آن «سوواگتَم» می‌گویند؛ سپس عروس و داماد به همراه خانواده‌های خود به معبد رفته و با پیشکش گل، شیرینی، میوه، روغن و شیر به پیشگاه آتش به عنوان نماد خدای آتش یا «اگنی» ازدواج خود را متبرک می‌کنند. با برگزاری این مراسم نامزدی رسمی عروس و داماد به اقوام و آشنایان اعلام می‌شود؛ این مراسم «لَگنا پَترا» نامیده می‌شود. پس از آن عروس و داماد حلقه‌های نامزدی خود را در مراسم «وَگدانا» رد و بدل می‌کنند؛ این مراسم با هزینه خانواده عروس برگزار می‌شود. مراسم حنابندان نیز یک روز پیش از عروسی در خانه عروس برگزار شده که در جریان آن دست و پای عروس را با حنا که به آن «مِهَندی» می‌گویند، به زیبایی نقاشی می‌کشند. «سولاسینگار» نیز مراسم شانزده مرحله‌ای شامل آرایش و آماده‌سازی عروس برای عقد است. در مرحله بعد که به «بارات» معروف است، داماد معمولا سوار بر اسب در حالی که پسر بچه‌ای را در جلوی خود نشانده به همراه خانواده و اقوامش با موسیقی و شادی به خانه عروس وارد شده تا پس از مراسم عقد او را به خانه خود ببرد. در گذشته عروس را در تخت روانی می‌گذاشتند و در حالی که چهار نفر این تخت را حمل می‌کردند عروس به خانه شوهر می‌رفت، ولی اکنون ماشین جای آن را گرفته است. علت نشاندن پسر بچه در جلوی داماد نیز برای این است که در آینده و پس از عروسی اولین فرزند او پسر باشد یا پسران زیادی داشته باشد، چراکه داشتن فرزند پسر در شبه قاره هند یک مزیت و افتخار به حساب می‌آید. پس از آن‌که داماد به خانه پدری عروس رفت پدر عروس طی مراسمی که «کَنیا دان» نام دارد دست دختر خود را در دست داماد می‌گذارد و سرپرستی او را به شوهرش می‌سپارد؛ هندوان به این مراسم «پنیگرانا» می‌گویند. عروس و داماد حلقه گل را بر گردن یکدیگر می‌اندازند. سپس داماد گردنبند ازدواج را بر گردن عروس بسته و پودر سرخ رنگی را بر سر عروس گذاشته و عروس تا آخر عمر نباید این گردنبند و این پودر سرخ را از خود دور کند، زیرا هر دوی این‌ها علامت ازدواج بوده و مقدس شمرده می‌شوند. سپس عاقد به زبان سانسکریت خطبه عقد را جاری ساخته و عروس و داماد برنج و روغن در آتش می‌ریزند تا برکت خانه آنان پس از ازدواج زیاد شود. پس از آن و در ادامه مراسم عروس و داماد هفت مرتبه دور آتش مقدس می‌چرخند و قسم یاد می‌کنند که همواره با یکدیگر زندگی کرده و هرگز از هم جدا نشوند؛ هندیان به این عمل «سَپتاپَدی» می‌گویند. پس از پایان این مرحله آنان زن و شوهر یا «آردانگانی» اعلام می‌شوند و آتش گواه و شاهد این ازدواج است. پس از برگزاری مراسم ازدواج عروس و داماد با دعای خیر بزرگان فامیل داماد متبرک شده و سپس مادرشوهر با گذاردن خال سرخ بر وسط پیشانی هر دوی آن‌ها و گرداندن آتش مقدس دور سر عروس و داماد ورود آن‌ها را به خانه جدید پاگشایی می‌کند. عروس هنگام ورود به خانه شوهر باید پای خود را در آبی سرخ رنگ فرو کرده و سپس وارد خانه شود. سپس پیش پای راست او ظرفی از شکر و برنج می‌گذارند تا با پای خود آن‌ها را واژگون کرده و در حقیقت نعمت و برکت را به خانه شوهر بیاورد. پس از آن زنان اقوام شوهر او را به اتاق حجله برده و روی او را با ساری می‌پوشانند. عروس موظف است پس از ورود داماد به اتاق حجله به شوهر خود تعظیم و سجده کرده و لیوانی از شیر به او هدیه بدهد. در این مرحله به عروس «گری‌یاست» یا مالک‌خانه یا خانه‌دار اطلاق می‌شود.
برای خواندن ادامه این مطلب به شماره دو فصلنامه گلیگمش مراجعه کنید
