آیین رونمایی از کتابهای «۱۰۰ مسیر طبیعت‌گردی ایران» و «مخاطرات سفر و بیماری‌های شایع»
پروژه‌ی «ایران ۱۰۰۱» در آستانه‌ی سده‌ی جدید شمسی گامی‌است برای معرفی شایسته‌تر میهن‌مان ایران. با تهیه و نشر نخستین جلد از این مجموعه با عنوان «۱۰۰ میراث ایران»، نخستین گام به منظور ارائه‌ی ۱۰۰ دلیل برای دوست‌داشتن ایران برداشته شد و مسروریم که به ۱۰۰۱ دلیل دوستدار این سرزمین هستیم. اینک و همزمان با روز ملی دماوند مفتخریم به انتشار دومین جلد از این مجموعه با عنوان «۱۰۰ مسیر طبیعت‌گردی ایران»؛ کتابی که همچنان با حمایت ارزشمند نشر «اگر» و این‌بار با نویسندگی راهنمای مجرب طبیعت‌گردی، پرویز شجاعی‌پارسا میسر شده است.
تبیین مخاطرات سفر به‌ویژه در طبیعت‌گردی و بیماری‌های شایع در مقاصد مختلف، موضوع دیگری است که از جانب امدادگران و نجات‌بخشانِ مسافران در سالهای اخیر حائز توجه قرار گرفته و این مبحث برای نخستین‌بار در کشور به قلم مرتضی نادی، عضو مجرب تیم امداد و نجات هلال احمر در قالب اقدامی پیشگیرانه به رشته‌ی تحریر درآمده و انتشارات «نوسده» این محتوا را به عنوان دومین کتاب خود در اختیار علاقه‌مندان قرار داده است.
حال که هم راه‌های سفر به طبیعت و هم مخاطرات سفر مدون شده برآن شدیم آیین رونمایی از این دو اثر را با همراهی گرم علاقه‌مندان برگزار کنیم. این رویداد بعدازظهر سه‌شنبه ۲۸ام تیرماه در شهر کتاب تجریش تدارک دیده شد.
وحید مهمان‌نواز نماینده‌ی نشر «اگر» و آرش نورآقایی، مدیرمسئول نشر «نوسده» میزبان این نشست بودند. در بخش آغازین، مهمان‌نواز از چرایی پروژه‌ی «ایران ۱۰۰۱» گفت، نخستین جلد، کتاب حاضر و مجلد آتی (۱۰۰ اثر موزه‌ای ایران) را معرفی کرد و از دبیر بخش ایران‌شناسی این نشر، آرش نورآقایی برای شرح چگونگی تولید کتاب «۱۰۰ مسیر طبیعت‌گردی ایران» دعوت کرد.
نورآقایی ضمن قدردانی از نشر «اگر»، انتشار اولین کتاب هر دو نویسنده را به ایشان تبریک گفت و اهمیت آموزش ماجراجویی و مناسبات این سبک از سفر را مورد توجه قرار داد.
او تشریح چالش‌های تدوین کتاب «۱۰۰ مسیر طبیعت‌گردی ایران» را به نویسنده‌ی کتاب، پرویز شجاعی‌پارسا واگذار کرد. نورآقایی هم‌چنین از سابقه‌ی همکاری‌هایی با ایشان در اجرای بسیاری طرح‌ها نظیر نقش یوزپلنگ بر پیراهن تیم ملی فوتبال، برگزاری جشن تولد صدسالگی استاد منوچهر ستوده و هفدهمین کنوانسیون جهانی راهنمایان گردشگری در کشور گفت. وی هم‌چنین تحقق اخیر طرح سیمرغ (صعود به ۳۰ قله‌ی کشور) را به شجاعی‌پارسا به عنوان سرپرست تیم تبریک گفت.
آرش نورآقایی آغاز ترجمه‌ی انگلیسی این کتاب را به علاقه‌مندان نوید داد.
مرتضی نادی، نویسنده‌ی کتاب «مخاطرات سفر و بیماری‌های شایع» نیز به عنوان یکی از مجرب‌ترین اعضای تیم امداد و نجات کوهستان در سازمان هلال احمر معرفی شد. نورآقایی از نجربه‌ی همکاری ایشان با اساتید به‌نام این حوزه چون علی شادلو یاد کرد و این کتاب را حاصل پژوهش کتابخانه‌ای و تجربه‌ی ارزشمند میدانی او خواند. مدیرمسئول نشر «نوسده» مطالعه‌ی این کتاب را برای تمام راهنمایان گردشگری ضروری دانست.
بخش دوم این رویداد به معرفی کتاب «۱۰۰ مسیر طبیعت‌گردی ایران» اختصاص داشت. پرویز شجاعی‌پارسا ابتدا به اهمیت مطالعه‌ی راهنمای کتاب پرداخت و محتوای مندرج در قالب نقشه‌ی موقعیت هر مسیر را شرح داد. او بر همراه‌داشتن GPS در سفرهای طبیعت‌گردی تأکید کرد، از عکسهای مندرج در کتاب برای ایجاد تصویر ذهنی از هریک از این مقاصد گفت، توجه به جهت جغرافیایی و مقیاس را یادآور شد و به نقشه‌ی موقعیت هر مقصد در جغرافیای کشور اشاره کرد. تهیه‌ی محتوای ذیربط هر مسیر در قالب QRcode ویژگی بارزی است که برای هدایت مؤثر مسافر طی همه‌ی این ۱۰۰ مسیر طبیعت‌گردی در کتاب آورده شده است. شجاعی‌پارسا ضمن برشمردن مزایای کتاب همچنان بر لزوم مساعدت راهنمای محلی در سفرهای انفرادی و گروهی تأکید کرد.
مخاطرات سفر از این پس با مرتضی نادی پی گرفته شد. او نیز که قریب ۲۰ سال سابقه‌ی امدادرسانی در کوهستان دارد از پیشینه‌ی مصدومیت‌های گردشگران و ماجراجویان به‌ویژه در کوهستانهای شمال تهران گفت. او لزوم تدوین محتوایی مناسب برای راهنمایان گردشگری را در قالب کمک‌های اولیه از نخستین اقداماتی دانست که طی ۵ سال گذشته مورد توجه قرار گرفته و از سوی دیگر لزوم معرفی مخاطرات هر سفر را در ابتدای سفر از جانب راهنمایان ضروری دانست تا با شناخت عوامل بحران‌ساز امکان اقدامات پیشگیرانه، تسهیل شود. وی شناخت مخاطرات سفر را جزئی از برنامه‌ی مدیریت بحران سفر خواند و از عدم وجود آمار دقیق مصدومیت‌ها و فوت گردشگران در کشور طی سفرهای متفاوت یاد کرد. او هم‌چنین به کمبود منابع مطالعاتی مناسب و استاندارد در این بخش توجه داد.
نادی از ۸ فصل کتاب «مخاطرات سفر و بیماری‌های شایع» گفت، به عمومی‌ترین نکات مهم در هر سفر همچون حمل دارایی‌ها و مدارک و سندروم‌های سفر اشاره داشت، تعدد مخاطرات سفرهای جاده‌ای را برشمرد، از دوره‌ی انتظار واکسن‌های موردنیاز مقاصد خاص گفت، به روش مواجهه با حیوانات مختلفی چون گزندگان توجه داد و اهمیت علم و مهارت در سفر را در کنار ابزار سفر گوشزد کرد. او از اهمیت شیوه‌های مناسبی چون عبور از پاکوب‌ها برای حفاظت از گونه‌های گیاهی مسیر گفت و از مسافران خواست تا ضمن ترویج سفرنامه‌نویسی در مکتوب‌کردن مخاطرات سفر نیز به منظور آگاهی‌رسانی و پیشگیری از مصدومیت‌های آتی کوشا باشند.
در بخش بعدی این مراسم، آرش نورآقایی از علی شادلو و مهدی تفضلی، صاحب‌نظران دو حوزه‌ی ذیربط این دو کتاب دعوت کرد تا ضمن بیان نظرات خود در خصوص انتشار این دو مجلد، راهکارهای مؤثر برای بهره‌مندی بیشتر از آنها را به مخاطبین ارائه کنند.
علی شادلو در ابتدای سخن از مخاطرات و ملاحظات سفر افراد کم‌توان گفت، تلاش دوست گرامی، سعید ضروری را برای توفیق در تحقق رؤیاهایش ستود و بابت عدم امکان حضور ایشان در این آیین رونمایی ابراز تأسف کرد. شادلو از نقش اقدامات کوچک پیشگیرانه‌ی اخیر در کشور در کاهش آمار مصدومیت و فوت مسافران گفت و اهمیت وجود دغدغه‌مندی را برای طرح پرسش و ارائه پاسخهای کارآ و مؤثر گوشزد کرد. ایشان از ارتباط فرهنگ و رخدادی چون مخاطره و بروز سطوح مختلفی چون حادثه، سانحه، بحران یا فاجعه گفت. او هم‌چنین از تعبیر جوامع از اینگونه رخدادها در مقابل تعابیر علمی آنها سخن به میان آورد. شادلو در ادامه به سهم تجربه‌ی جوامع در رویکرد با مخاطرات پرداخت؛ از پذیرش مخاطره، روایت مستند آن، یادگیری، آموزش و پیشگیری گفت و بر دگراندیشی در حوزه‌ی مدیریت بحران تأکید کرد.
مهدی تفضلی سخنران بخش دیگری از این نشست بود. او که از هم‌نوردان پرویز شجاعی‌پارسا نیز هست از اهمیت به‌کارگیری درست ابزار طبیعت‌گردی برای توانمندسازی گردشگر سخن گفت. او لزوم استفاده از قطب‌نما، GPS و اهمیت مهارت نقشه‌خوانی را مورد توجه قرار داد و از پیچیدگی‌های کاربرد این ابزار در شرایط مختلف اقلیمی، توپوگرافی و روشنایی یاد کرد. تفضلی لزوم ترسیم جزییات مسیر پیمایش (track) را در هر سفر برای اصلاح مسیر پیشنهادی به گردشگران آتی به منظور کنترل خسارات محتمل تبیین کرد.
در واپسین بخش از این رویداد مخاطبین از الزامات طراحی هنری کتاب «۱۰۰ مسیر طبیعت‌گردی ایران» شنبدند. ایمان اوجیان طراح این کتاب به دعوت آرش نورآقایی از ویژگی‌های هنری این کتاب برای کاربرد بهتر خوانندگان گفت. اهمیت ارائه‌ی جذاب محتوای اینفوگرافیک مهمترین موضوعی بود که مشخصاتی چون قطع کتاب را تعیین می‌کرد؛ اوجیان هم‌چنین به لزوم خوانایی تصاویر در این کتاب توجه داد و درج QRcode برای تمام ۱۰۰ مسیر معرفی‌شده را برای مخاطبین بسیار جذاب دانست.
این رویداد با پاسخ به پرسشهای حضار مشتاق به پایان رسید و از استقبال ایشان و حمایت ارزشمند شهر کتاب تجریش قدردانی شد.
