تأثیرات ایونتها در جوامع میزبان

فرصت تنوع اقوام و خردهفرهنگها در سرزمین ما، ایران از یک سو و تهدید غفلت از نگهداشت و بازآفرینی آیینهای مختلف قومی، ملی و بینالمللی از سوی دیگر انگیزهای شد تا گفتگوی مجازی در شامگاه ۲۴ بهمنماه ۱۴۰۰ برگزار شد. جناب کورش فلاحتکار، کنشگر اجتماعی و محیط زیست میزبان و آرش نورآقایی، مدیرمسئول فصلنامهی میراث و گردشگری گیلگمش مهمان این گفتگو بودند. بررسی تأثیرات رویدادهای مختلف در جوامع میزبان، عنوانی بود که امکان آسیبشناسی را حول بیتوجهی به آیینها، جشنوارهها، سوگوارهها و سنن بومی و عدم انتفاع از نتایج توسعهی پایدار موردانتظار فراهم میساخت. این گفتگو به عنوان دومین گام از سری «تیگپ» برای شناسایی روشهای بهبود توسعهی گردشگری شهرستان تنکابن برگزار شد. فلاحتکار در مقدمهی از غم بزرگ فروش اراضی کشاورزی و کسب درآمد ناپایدار حاصل از املاک نوپدید در این منطقه طی دهههای اخیر گفت و اهمیت بهرهگیری از گردشگری رویداد را به منظور بهبود معیشت جامعهی میزبان یادآور شد. او از نورآقایی در خصوص راهکارهای توسعهی پایدار با استفاده از گردشگری رویداد پرسید.
آرش نورآقایی ضمن قدردانی از این دغدغهی شایسته در سیاستهای اخیر متولیان شهرستان تنکابن به پیشینهی تغییر سبک زندگی ایرانیان اشاره کرد، از دو شیوهی کوچگردی و داد و ستد در مسیر کاروانها گفت، به تجارت امروزین در قالب بازماندهی شیوهی کهن توجه داد و به چند نمونه از زوال آداب و سنن محلی در این بخش بسنده کرد. وی تأکید کرد که امروزه در خصوص رویدادهای ایرانی نیز همچون اسطورههای ایرانی نامی در منابع پژوهشی و کتابهای موجود، برده نشده و به عبارتی علیرغم ادعاهای فراوان، ایران در جغرافیای ذهنی مردم دنیا جایی ندارد. ایشان افزود که گردشگری رویداد از جمله راهکارهایی است که میتواند خاطرهی خوشایندی از ایران برای گردشگر ایجاد کند.
فلاحتکار نیز از بابت بیتوجهی در بازاریابی رویدادهای مختلف در کشور اظهار تأسف کرد و یادآور شد که هنوز جایگاه ایران در سایر کشورها شناختهشده نیست.
مدیرمسئول گیلگمش در این بخش به بازخوردهای منفی حاصل از فعالیتهای رسانهها در خصوص ایران اشاره کرد و اهمیت زدودن این باور را از خاطر جهانیان و ایجاد ذهنیت مثبت مورد توجه قرار داد. او گفت که گردشگری رویداد به نوبهی خود میتواند در بهبود این موقعیت مؤثر باشد و تکرار رویدادها در تسهیل این امر، لازمالاجرا هستند. وی در ادامه به نمونههای موفقی از رویدادهای مختلف فرهنگی، وززشی در کشورهای مختلف از جمله اسپانیا، چین و فرانسه پرداخت. او از همزمانی سفرهای فرنگ ناصرالدینشاه با اکسپو فرانسه و نتایج فرهنگی و مراودات کشور با اروپا گفت. فرصت از دسترفتهی برگزاری رویدادی برای ورود به قرن جدید شمسی را یادآور شد و به برگزاری دو رویداد بزرگ جام جهانی قطر و اکسپوی دوبی در منطقه و سهمی که در منطقهی خاورمیانه ایفا میکنند توجه داد،
فلاحتکار در این بخش به نقش دیرین ایران در تاریخ و تمدن جهان اشاره کرد و در شرایط موجود تجمیع مطالبهی محلی، قومی را به منظور حصول دستاوردهای فرهنگی ملی، پیشنهاد داد. به زعم ایشان با آگاهسازی جوامع محلی و اقدامات از جزء به کل، باید زمینهی مطالبهی ملی برای رویدادهایی مشابه نوسده فراهم شود. نورآقایی در این بخش چنین قدرت نرمی را دیپلماسی گردشگری جامعهی میزبان خواند و از میزبانی و مهماننوازی به عنوان دیپلماسی در حوزهای چون گردشگری رویداد سخن گفت. ایشان همچنین گردشگری رویداد را ابزاری برای بازآفرینی هویت جامعهی میزبان برای کسب برند معرفی کرد.
نورآقایی تأکید کرد که گردشگری رویداد ابتدا باید در مقیاس محلی آزموده شود، چگونگی و کیفیت تولید محتوا در این باره کسب شود، شیوهی مدیریت فرآیند برگزاری و نگهداری از نتایج آن ارزیابی شده و روشهای الهامبخشی آن برای جامعهی میزبان و گردشگر شناسایی شود؛ تنها در چنین صورتی است که میتوان این تجربه را به سطوح ملی و بینالمللی توسعه داد. او در ادامه از الهامبخش بودن «جمعیت» گفت و آن را در فرهنگهای مختلف چون دارو خواند.
کورش فلاحتکار نیز در تأیید این سخن، ابیانی از شاعر بزرگ، فیض کاشانی را یادآوری کرد:
بیا تا مونس هم یار هم غمخوار هم باشیم
انیس جان غم فرسودهی بیمار هم باشیم
شب آید شمع هم گردیم و بهر یکدیگر سوزیم
شود چون روز دست و پای هم در کار هم باشیم
…
به جمعیت پناه آریم از باد پریشانی
اگر غفلت کند آهنگ ما هشیار هم باشیم
بدینروی ایشان نیز از صعوبت انتخاب رویدادهای الهامبخش، شناسایی نیازهای ذینفعان، برنامهریزی و پیادهسازی و اهمیت دریافت بازخوردهای رویدادهای گردشگری سخن به میان آورد و در واپسین بخش از الزامات اجرای مناسب آنها پرسید.
آرش نورآقایی اذعان داشت که تنها تجربهی برگزاری یا حضور در مواردی از این دست را داشته و اجرای موفق رویدادهای گردشگری را منوط به تشکیل اتاق فکری از متخصصین این امر دانست. ایشان احیاء داستانهای ذیربط رویدادها را در بخش سنتی و نگهداشت نتایج رویدادها را در بخش صنعتی گردشگری، برای تأمین منافع اقتصادی موردانتظار پیشنهاد داد.
این گفتگو با سپاس از همراهی مخاطبین پایان یافت.