فرصت‌ها و چالش‌های حضور ایران در رویداد اکسپو دوبی ۲۰۲۰ از دید نخستین تیم اعزامی راهنمایان گردشگری کشور
برپایی اکسپو دوبی به عنوان نخستین تجربهٔ برگزاری این رویداد در خاورمیانه از چنان اهمیتی برخوردار است که همچنان توجه هر بازدیدکنندهٔ جستجوگری را به خود جلب کرده، الهام‌بخش ترسیم رؤیاهای او شده و چنانچه ارتقاء جایگاه سرزمین و کشف شایستگی‌ها در میان باشد، واکاوی چرایی، چیستی و چگونگی تحقق آن را برای هر زیستمند متخصص و مسئولی ضروری می‌سازد. از این روی و در شامگاه ۲۹ام آذرماه ۱۴۰۰، در میانهٔ دورهٔ اجرای این نمایشگاه، میزگرد مجازی به منظور بررسی فرصت‌ها و چالش‌های اکسپو ۲۰۲۰ دبی با میزبانی آرش نورآقایی، مدیرمسئول فصلنامهٔ میراث و گردشگری گیلگمش و همراهی نخستین تیم اعزامی راهنمایان گردشگری کشور با همراهی امین عدیلی، هادی حرمشاهی و داوود دهقانی به این رویداد برگزار شد.
نورآقایی پس از دومین بازدید خود از این نمایشگاه و در پی روایت پیشین خود از آن طی گزارش:
و شرح آنچه در گفتگوی مجازی در صفحهٔ اینستاگرام انجمن صنفی راهنمایان گردشگری استان تهران از میان رفت:
این‌بار و در آستانهٔ این گفتگو به اهم یافته‌های خود پرداخت.
ایشان فرصت برگزاری رویداد جهانی نوروز در سدهٔ نو به میزبانی ایران را در دههٔ واپسین این رویداد مورد توجه قرار داد و ضمن تأکید بر لزوم بهره‌برداری از آن برای رفع خدشه‌های رسانه‌ای برای کشور ایران در سطح دنیا، به قرابت برگزاری جشن نوسده، اکسپو دوبی و جام جهانی قطر اشاره کرد. او سه مقصد طلایی ایران، امارات و قطر را در چنین شرایطی پتانسیل بهبود تصویر خاورمیانه در جهان دانست. مدیرمسئول گیلگمش با اشاره به دقت تقویم جلالی در ایران بار دیگر بر اهمیت رویداد نوروز نوسده برای معرفی شایستهٔ کشور در اذهان جهانیان تأکید کرد.
او در ادامه، بروکراسی‌های موجود در کشور امارات و اقدام دیرهنگام متولیان ایران را به عنوان تهدید برای دستیابی به برخی اهداف معرفی کرد و عدم امکان احتمالی برگزاری جشن شب یلدا در پاویون ایران را از این دست خواند.
همچنین در خصوص معنا و اجرای سازهٔ پاویون ایران، تعدد فضاهای منفصل، عدم هدایت بازدیدکنندگان پیش از اعزام تیم راهنمایان نکاتی را خاطرنشان ساخت که نشان از شرایط اقتصادی، عدم آموزش تیم اجرایی و عدم تمرکز بر معانی مترتب بر این سرزمین دارند.
نورآقایی از حضور داوطلبانهٔ تیم راهنمایان گردشگری آنهم در شرایط سخت با گذشت حدود دو سال از پاندمی کرونا و ارائه گزارش مکتوب و مستند ایشان از این رویداد قدردانی کرد.
امین عدیلی در دومین بخش این گفتگو و در حالی که پیش از این تجربه حضور در اکسپوهای قبلی را نداشته‌است، اکسپو دبی را به دهکده جهانی تشبیه کرد و با توجه به دسترسی نسبی آسانتر به آن به نسبت اکسپو ۲۰۲۵ در اوزاکای ژاپن از هموطنان برای بازدید از آن دعوت کرد.
او تفکر معماری همهٔ پاویون‌ها را حائز توجه خواند و پاویون ایران را نیز در این‌خصوص ستود و ابراز امیدواری کرد که در بخش‌های اجرا و نرم‌افزاری طی فرصت باقیمانده، اصلاحاتی انجام شود. ایشان نیز حضور ایران در اکسپو دوبی را فرصتی برای کاهش اثر ایران‌هراسی دانست. عدیلی عدم استفاده از بخش قابل توجهی از فضای در اختیار پاویون ایران را نقطه ضعف کارشناسی معرفی کرد و از سوی دیگر موقعیت جغرافیایی و دسترسی آن را نقطهٔ قوت آن برشمرد. وی همچنین به مزیت استفاده از مهره در نمای بیرونی و رنگ فیروزه‌ای با توجه به معماری و تزیینات ایرانی در این سازه اشاره کرد.
در سومین گفتار هادی حرمشاهی، راهنمای عرب‌زبان گردشگری سخن گفت.
او بیشتر از جنبه‌های مثبت حضور ایران در اکسپوی دوبی سخن به میان آورد و این رویداد را فرصتی برای عرض‌اندام همه کشورها من‌جمله ایران دانست.
او همچنین اشاره کرد که برخلاف تمرکز بسیاری از کشورها روی مفهوم متمایز، در پاویون ایران به ظرفیت‌های واقعی پرداخته نشده و جای ایده‌پردازی در این زمینه خالی است. ایشان پاویون‌های پاکستان، آلمان، یمن و روسیه را جزو قوی‌ترین‌های اکسپو دبی با رویکرد مفهومی معرفی کرد. هم‌چنبن سیاست ایجاد صف طولانی برای بازدید در برخی پاویون‌ها را ناشایست دانست.
داوود دهقان چهارمین همراه این گفتگو نیز لکنت در انتقال مفهوم را مهمترین نقطه ضعف ایران دانست و اذعان داشت در اکسپو نیر گاه بهترین فرصت‌ها برای معرفی کشور ما از دست می‌رود.
او با اشاره به تمرکز دوره‌های پیشین بر روی تکنولوژی، اکسپو دبی را ییشتر منعطف بر فرهنگ‌های مختلف متمرکز دیده است. او عدم برنامه‌ریزی منسجم ایران را برای حضور در این رویداد جهانی، همان ضعف پاویون کشور دانست و تغییر مدیر پاویون ایران را هر ۱۲ روز یک بار از جمله نشانه‌های آن معرفی کرد.
دهقان به تمرکز پاویون آمریکا روی سفرهای فضایی پرداخت، پاویون پاکستان را در اکسپو دبی فراتر از تصور دانست و عملکرد عربستان را در نشان دادن تصویر مدرن و نقش پررنگ زنان در این کشور بسیار خوب توصیف کرد و از آلمان که با استفاده از بازی، مزیت انرژی پایدار و مشارکت را در ذهن ماندگار کرده است، به عنوان یکی از پاویون‌های برتر یاد کرد.
در بخش پایانی این گفتگو محسن حاجی‌سعید ـ رییس کانون انجمن‌های صنفی راهنمایان گردشگری کشور ـ میهمان برنامه شد. ایشان از بازخوردهای خوب وزارتخانهٔ ذیربط گردشگری در نتیجه اعزام دو گروه از راهنمایان گردشگری به پاویون ایران در اکسپو دوبی گفت و برای ادامهٔ این رویه در رویدادهای بین‌المللی بعدی توسط حضور راهنمایان گردشگری ابراز امیدواری کرد.
او یادآور شد که ایران در فضایی بالغ بر ۲۰۰۰ مترمربع با روایتی از شهرزاد قصه‌گو و با شعار «ایران؛ تمدن کهن و استوار، تنوع اقوام و میزبان ملت‌ها» در اکسپو دبی حضور دارد و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی که مسئولیت بخش گردشگری پاویون ایران را به عهده دارد، جهت ارتقاء کیفیت بازدیدها، گروهی از راهنمایان را به این پاویون اعزام کرده است.
این گفتگو با قدردانی از همراهی ارزشمند مخاطبین پایان یافت.
