قصهها و غصههای میراث جهانی چغازنبیل
«قصهها و غصههای میراث جهانی چغازنبیل» سومین رویداد مجازی بود که با این موضوع و پس از «سیلک» و «سعدآباد» در شامگاه سهشنبه ۱۲ اسفندماه ۱۳۹۹ با همراهی بانو عاطفه رشنویی، مدیر پایگاه میراث جهانی چغازنبیل و موزهٔ هفتتپه و میزبانی آرش نورآقائی، مدیرمسئول فصلنامهٔ میراث و گردشگری گیلگمش برگزار شد.
نورآقائی در سخن آغازین از این کهنترین میراث جهانی سرزمین گفت و دلایل بیشتر برای اهمیت حفظ و حراست از آن را جویا شد.
عاطفه رشنویی ضمن اشاره به سوابق فعالیتهای اجرایی خود به گستردگی این محوطه اشاره داشت و تنها توجه بر زیگورات چغارنبیل را خالی از لطف دانست. به گفتهٔ وی علیرغم کاوشها و بررسیهای انجامشده هنوز اطلاعات لازم از عرصهٔ ۷۰۰ هکتاری محدوده شهر ایلامی ذیربط (دورانتاش) وجود ندارد. رشنویی در ادامه به ویژگیهای آثار باستانی ثبتشده در فهرست جهانی یونسکو اشاره داشت و از لزوم حفاظت از حریم ۱۲۰۰۰ هکتاری آن اعم از منظر طبیعی، منابع طبیعی، معماری، تأسیسات و ابنیه موجود، دسترسی، جامعهٔ بومی و … آن گفت. ایشان به مجموعهً عوامل مؤثر در جانمایی این شهر و زیگورات آن توجه داد و از روستاهای حاضر در حریم آن گفت.
مدیر پایگاه این میراث جهانی نقصان معرفی ادوار تاریخی پیش از هخامنشی را در منابع آموزشی از جمله دلایل عدم شناخت عامه از آنها دانست و در این خصوص به خصوصیات بارز سیاسی، اجتماعی ادوار ایلامی و مادی اشاره داشت.
قلمرو ایلامیان موضوع بخش دوم این گفتگو بود. نورآقائی از وجود نقشهٔ پهنهبندی استقرار ایلامیان در ایرانزمین پرسید؛ رشنویی ضمن تأکید بر سبک زندگی این دوره در هر دو زیستگاه دشت و کوهستانهای ایران به محدودیت تعداد پژوهشگران دوران ایلامی در دنیا پرداخت و از نبود چنین مستنداتی خبر داد. ایشان برخی منابع موجود در این خصوص را به عنوان حاصل تحقیق اساتیدی از کشورهای استرالیا، آلمان و ایران معرفی کرد.
میزان اطلاع از خردهفرهنگهای ایلامی پرسش بعدی مدیرمسئول گیلگمش بود. رشنویی در پاسخ به بررسیهای حاصل از کتیبهها، نقش مُهرها و اشیاء تاریخی مکشوفه بسنده کرد و یادآور شد که تاکنون از همهً مؤسسات علمی-پژوهشی و دانشگاهی در حوزههای باستان.شناسی، تاریخ و پژوهش هنر برای همکاری و تحقیق دعوت شده اما استقبال نشدهاست. او همچنین از وجود منابع پژوهشی و کتابخانه تخصصی در این پایگاه خبر داد.
نرخ بازدید مسئولین، شهروندان و نمایندگان استان خوزستان، میزان و نوع مشارکت اداره کل آموزش و پرورش این استان، و بروکراسی اداری موجود برای تعامل با علاقهمندان پژوهشگر از دیگر مواردی بود که در ادامه مورد واکاوی قرار گرفت.
عدم توجه مسئولین به این میراث جهانی از جمله مهمترین غصههای آن شمرده شد.
عدم تخصیص منابع مالی برای حفظ و نگهداری از آثار باستانی از دیگر موانعی بود که مورد تأکید قرار گرفت.
عاطفه رشنویی همچنین به برخی فعالیتهای انجام شده برای آشنایی و سازگاری جوامع بومی ساکن در حریم این محوطه و آموزش کودکان و نوجوانان ایشان اشاره کرد.
سهم و مطالبهٔ مردمی به عنوان بخشی از نقشآفرینان در حراست از میراث سرزمین موضوع دیگری بود که در این گفتگو مورد توجه قرار داشت. مدیر پایگاه جهانی چغازنبیل از عدم همکاری مؤسسات و صنایع استانی و غیراستانی علیرغم مکاتبات و مذاکرات متعدد با ایشان، از این محوطه گفت و از هموطنان برای تسهیلگری در این امر دعوت کرد.
تدوین برنامهً مدیریت مقصد پایگاه جهانی چغازنبیل واپسین موضوعی بود که به آن پرداخته شد. نورآقائی از اهمیت این برنامهٔ استراتژیک برای معرفی، تبدیل منابع موجود به جاذبه و توسعهً پایدار گردشگری مقاصد گفت و برای پیشبرد این رویکرد در کهنترین اثر جهانی کشور ابراز امیدواری کرد. در خاتمه ضمن قدردانی از حضور همراهان و پاسخ به پرسشهای آنها، آموزش راهنمای تخصصی گردشگری این سایت پیشنهاد شد.