رونمایی از کتاب «خانه‌ام بوی سفر گرفته»
نشست رونمایی از کتاب «خانه‌ام بوی سفر گرفته» در شامگاه روز یکشنبه ۳ تیرماه ۱۴۰۳ در شهر کتاب تجریش برگزار شد.
آرش نورآقایی، مدیرمسئول نشر نوسده در مقدمهٔ این رویداد ضمن برشمردن تجربهٔ سفرهای خانم اصل‌دینی، در وصف جذابیت قلم ایشان به پیشینهٔ همکاری وی در تألیف مدخل‌های ادبی کتابهای «اهل کاشانم» و «اهل اردکانم» اشاره کرد، و کتاب «خانه‌ام بوی سفر گرفته» را به مثابۀ راهکاری برای عرضهٔ شایسته‌ٔ بخشی از سفرنگاری‌های ایشان دانست.
قابل ذکر اینکه، خانم دکتر نفیسه راستگو و آقای علی‌اصغر سیدآبادی، مهمانان ویژهٔ این نشست بودند.
در ادامه، مدیرمسئول فصلنامهٔ گیلگمش به ویژگی ساختار ادبی کتاب اشاره کرد. او از دو ژانر شناخته شدهٔ روایی و گزارش سفر گفت و نمونه‌هایی چون سفرنامهٔ ناصرخسرو، سفرنامهٔ مارکوپولو و… را برشمرد. از انگیزه‌های مختلف سیاسی و اجتماعی سفرنامه‌نویسان خارجی در دورۀ قاجار سخن گفت و از سفرنامه‌های آلفونس گابریل (عبور از صحاری ایران) و سر پرسی سایکس (ده هزار میل در ایران) یاد کرد، که همگی نشان از اهمیت ایران برای کشورهای متبوع نویسندگان سفرنامه‌ها دارند. او همچنین از معدود گردشگرانی چون جیمز موریه و نیکوس کازانتزاکیس گفت که به ویژه در دورۀ قاجار در سفر به ایران با شگفتی‌هایی مواجه شدند و خاطرات سفر خود را در قالبی خاص همچون سفرنامۀ «حاجی بابای اصفهانی» نگاشته‌اند که حاکی از شهود درونی آنهاست. نورآقایی برای آشنایی بیشتر مخاطبان با گونه‌های متنوع نوشتن در رابطه با یک مکان یا مقصد سفر، به نوشته‌های خورخه لوئیس بورخس، نثرِ منظومِ آندره ژید و شرح دیده‌ها و شنیده‌های فئودور داستایفسکی در «تأملات زمستانی بر تأثرات تابستانی» او اشاره کرد.
او سپس کتاب خانه‌ام بوی سفر گرفته را حاوی کوتاه‌نوشت‌هایی نادر دانست که با اشرافِ زنانهٔ نویسنده بر واژه‌ها، در ذهن خواننده اثرگذار خواهند بود.
مدیرمسئول نشر نوسده در ادامه از سولماز اصل‌دینی، نویسندۀ این کتاب برای سخنرانی دعوت کرد.
اصل‌دینی ضمن خیر مقدم به حضار و مهمانان مدعو از چگونگی و انگیزهٔ نوشتن گفت؛ آنچه که در دورهٔ نوجوانی و علیرغم بی‌میلی‌اش به نگارش رخ داده بود، از توانمندی که به واسطهٔ حضور دبیری کاردان رقم خورد، تا آنجا که رؤیای نویسندگی را در سر پرشور او پرورانید. اصل‌دینی ادبیات و سفر را دو رکن زندگی خود معرفی کرد و هم‌نوایی این دو را مرهون تصویر رؤیای شیرینی دانست که دبیر ادبیات دوران دبیرستان او در پیشانی‌اش خواند و او را به مستند کردن آن فراخواند. از این پس بود که اعجاز کلمات را آموخت و شیوایی جملات را به خدمت خاطرات گرفت تا طعم آنچه را چشیده بود برای خوانندگان به ارمغان آورد.
اصل‌دینی از آغاز سفرنگاری‌های خود در سال ۱۳۹۱ گفت؛ از دفترچۀ خاطراتی که خواهر او به بهانهٔ بدرقه پیشکش کرده بود تا هر آنچه تجربهٔ ناب شد به یادگار ثبت شود. خاطرات این سفر نه تنها در دفترچهٔ قهوه‌ای‌رنگ که در وبلاگ راهنمای آن سفر هم درج شدند، مورد توجه و تمجید قرار گرفتند و پس از سالها محتوای دو جلد کتاب «یک چمدان خاطره» تولید شد.
سولماز اصل‌دینی در ادامه از انتخاب آگاهانه‌تر مقاصد در سفرهای بعدی، ماجراجویی بیشتر و اهمیت غنای ادبی سفرنگاری‌هایش گفت.
بخش بعدی این نشست به گفتار دکتر نفیسه راستگو در خصوص محتوای کتاب «خانه‌ام بوی سفر گرفته» اختصاص یافت.
ایشان از ساختار و کیفیت جذاب کتاب گفت، کوتاه بودن هریک از ۸۸ متن را از جمله ویژگی‌های آن برشمرد و به نگارش شیرین کتاب اشاره کرد. به زعم او این کتاب از مناسب‌ترین منابع برای دانش‌آموزانی‌است که علاقه‌مند به استفاده از آرایه‌های متنوع ادیی در نثر امروز هستند. تنوع افعال هم‌معنی و پرهیز از تکرار این افعال از دیگر نقاط قوتی است که از دیدگاه نفیسه راستگو به جذابیت کتاب افزوده است. وی بر ارزش خاطرات شهودی تأکید داشت و به قابلیت پیش‌بینی شخصیت بسیاری از هنرمندان و نویسندگان بر اساس این نوع از روزنگارها توجه داد.
همچنین حُسن تخلص به ویژه در برخی از این نوشتارها از نظر ایشان حائز اهمیت دانسته شد.
دکتر راستگو همچنین پیشنهاد داد که در نوشتارهای بعدی تاریخ هر سفر توسط نویسنده قید شود. همچنین درج پاورقی برای توضیح برخی عبارات را لازم دانست تا امکان بهره بردن بیشتر از این محتوا میسر شود. وی توصیه کرد از انتساب اشعار به شاعران حتماً پیش از درج در مستندات اطمینان حاصل شود.
علی‌اصغر سیدآبادی مهمان ویژهٔ دیگر این نشست از قدمت سفرنامه‌نویسی در ایران گفت، از نقشی که گردشگران یا سیاستمداران قاجار در سفرهای فرنگ خود در این زمینه داشتند و سهم تخیل برای خلق الگوی مطلوب گردشگر را از ویژگی‌های سفرنامه‌ها دانست. به عبارتی شهرهای آرمانی در سفرنامه‌های ایرانیان در آن دوره را همانی خواند که آرزویش را برای کشور داشتند.
به گفتۀ سیدآبادی، تأملات مندرج در سفرنامه‌ها درآمدی بر تجددخواهی در کشور بوده‌اند. او از تغییر تدریجی رویکرد سفرنامه‌ها از آموزشی به ثبت ماجراجویی‌ها و تولید لذت و خلق سرگرمی گفت. ایشان کتاب «خانه‌ام بوی سفر گرفته» را در ژانر ادبی واسطی برای به اشتراک گذاشتن لحظاتی به یادماندنی از سفر نویسنده با خوانندگان معرفی کرد. او در این حوزه از کتاب «سفرنامه‌ی اون ور آب» از پرویز رجبی هم یاد کرد.
در بخش دوم صحبت‌ها، آرش نورآقایی هم از عجایب‌نامه‌ها به عنوان اولین سفرنامه‌ها گفت و تخیل مسافرانی نظیر مارکوپولو و سعدی را مورد توجه قرار داد.
او همچنین از جذاییت عناوین انتخاب‌شده برای هر متن کتاب «خانه‌ام بوی سفر گرفته» گفت.
سولماز اصل‌دینی در ادامه از شرح بی‌قراری‌ها و آرزومندی‌هایش در این کتاب تعریف کرد و تأثیری که برخی زمانها، مکانها یا آدم‌ها بر روح او داشته‌اند. به گفتهٔ اصل‌دینی همواره شروع سفرهایش، زمان رؤیاپروری و پایان سفرهایش، انتهای ثبت خاطرات او بوده‌اند و وجه تسمیهً عنوان این کتاب هم از همین رویکرد نشأت گرفته است.
او همچنین ثبت خاطرات را مایهٔ دوچندان کردن لذت سفر دانست.
نفیسه راستگو در این بخش بر زیبایی به‌کارگیری آرایه‌های ادبی تأکید کرد، برخی از این موارد را برای حاضرین خواند و از پایان‌بندی دلنشین بسیاری متون کتاب تقدیر کرد.
علی‌اصغر سیدآبادی نیز انتشار این کتاب را مایهٔ خرسندی و مطالعهٔ آن را به خصوص برای نوجوانان مفید دانست.
حسن ختام این رویداد خوانش یکی از ۸۸ متن کتاب توسط نویسنده بود.
این نشست با قدردانی از حضور حضار، پاسخ به پرسش‌ها، سپاسگزاری از مدیریت و پرسنل شهر کتاب تجریش و پذیرایی پایان پذیرفت.
