کتابها و آدمها (۴)؛ در جستجوی حسن
گفتگوی مجازی شامگاه پاییزی ۱۳ آذرماه ۱۳۹۹ شرح روایتهایی بود از آنچه در پیِ انسانیت و فارغ از مرزهای سیاسی و جغرافیایی بر دل نشست و بر اوراق کتابی ماندگار شد.
خانواده‌ای ایرلندی‌الاصل با نام خانوادگی Ward از آمریکا در دهه ۶۰ میلادی به دلیل شغل پدر در صنعت نفت مقیم تهران می‌شوند؛ در پنج سال آخر این اقامت خانواده‌ای از روستای «تودشک»، با نام خانوادگی قاسمی خانه‌دار آنها شده و پدر این خانواده، «حسن» که در آشپزی نیز مهارت دارد با شیوهً داستان‌گویی خود از افسانه‌های کهن ایرانی، پسران Ward را شیفتهٔ آداب و آیین‌های این سرزمین می‌سازد.
خانوادهٔ Ward پس از پیروزی انقلاب اسلامی و ترک ایران، خاطرات خوش خود در تهران را همچنان به یاد دارند تا جایی که پس از حدود ۳۰ سال اقدام به سفر به ایران برای یافتن «حسن» و خانواده‌اش می‌کنند. راهنمای آنها در این سفر، جناب اکبر دقیق‌افکار بوده‌است.
حاصل این سفر در ۱۹۹۸ میلادی، یافتن نوهٔ این خانواده، مادر زنِ «حسن»، همان «خورشید» که مِهرش پنج سال بر دل آنها تابیده بود و خانوادهٔ دوست‌داشتنی «حسن» و پسرانش، همان هم‌بازی‌های دوران کودکی پسران آقای «وارد» است.
ترنس (Terence) یکی از پسران خانوادهٔ وارد، انگیزه و شرح این سفر را در سال ۲۰۰۲ در کتابی با عنوان «در جستجوی حسن» (Searching for Hassan) می.نویسد. این کتاب آنچنان سهمی در معرفی فرهنگ ایران به جهان داشته که به ۱۵ زبان دنیا منتشر شده‌است. ترنس وارد این کتاب را چون قصیده‌ای به مردم ایران تقدیم و بخشی از درآمد حاصل از فروش آن را به خانواده «حسن» هدیه می‌کند.
خبر انتشار این کتاب توسط جناب ابوالقاسم ساسان، راهنمای پیشکسوت گردشگری ایران به آقای میثم امامی، راهنمای گردشگری و اهل تودشک و خانم فریبا خرمی، راهنمای گردشگری و سپس آرش نورآقایی می‌رسد و به این ترتیب سفری با رویکرد گردشگری ادبی برای پیداکردن احتمالی این خانواده به سوی تودشک آغاز می‌شود. سفرنامهً ذیربط در:
https://nooraghayee.com/searchin-for-hassan/
قابل ملاحظه است.
بخش اول این گفتگو شرح این سفر بود که با همراهی میثم امامی انجام شد. او و آرش نورآقایی از خاطرات سفر گفتند؛ زمانی که نشانی از مریم، دختر حسن یافتند، عازم اصفهان و مهمان منزل «حسن» شدند، دستپخت حسن را چشیدند، در منزل حسن با ترنس وارد مکالمه کردند، فرش دستبافت فاطمه، همسر حسن را به نیت هدیه به خانوادهٔ وارد دیدند و ….
نورآقایی و امامی ضمن یادآوری زحمات خانم خرمی و مریم قاسمی به حمایت آژانس مارکوپولو برای قدردانی از «حسن» اشاره کردند.
پس از سفر این سه و به پاس خُلق نیک و خاطرهٔ ارزشمندی که خانواده قاسمی در دوران اقامت خانوادهٔ وارد خلق کردند در آبان‌ماه ۱۳۹۲ مراسم بزرگداشتی توسط آژانس گردشگری مارکوپولو برای ایشان برگزار شد.
آرش نورآقائی در ادامه به سابقهً کار «حسن» در هتل کوثر اصفهان و هم‌چنین مراسم تقدیر از او در آذر ۱۳۹۲ اشاره کرد؛ تنها رویدادی در این هتل که این‌بار «حسن» میهمان بود. شرح این مراسم در:
https://nooraghayee.com/قطره-ای-برای-دریا/
آورده شده‌است.
آرش نورآقائی، مدیرمسئول فصلنامهٔ میراث و گردشگری گیلگمش و میزبان این گفتگو در ادامه به ایدهً حضور ترنس وارد و حسن قاسمی در زمان برگزاری هفتمین جشن راهنمایان گردشگری ایران اشاره کرد.
در زمان برگزاری این رویداد، اسفندماه ۱۳۹۲، حضور ترنس وارد با همکاری آژانس گردشگری مارکوپولو و حمایت جناب امیرحسین جعفری ممکن می‌شود. خانوادهً حسن قاسمی نیز میهمانان دیگر این جشن بوده‌اند. فاطمه همسر «حسن» طی یک سال و نیم، فرشی با دستان خود بافته که به پدر خانوادهٔ وارد تقدیم کند اما او حالا چندسالی‌است از دنیا رفته و این مراسم محملی می‌شود برای تقدیم آن به ترنس وارد.
اهم این مراسم نیز در:
https://nooraghayee.com/%D8%AC%D8%B4%D9%86-%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%85-21/
آمده‌است. نورآقایی و امامی به فرصت حضور جناب آقایان ساسان و دقیق‌افکار در این مراسم اشاره کردند.
اکبر دقیق‌افکار مهمان بخش دوم این گفتگو بود. ایشان از تجربهٔ همراهی با خانوادهٔ وارد برای پیدا کردن «حسن» و خانواده‌اش گفت، به بخش‌هایی از کتاب اشاره کرد و این کتاب را جلوه‌ای از قدرت فرهنگ‌ها و عشق را رازی فراتر از مرزها خواند.
این هنرمند نقاش هم‌چنین درج شگفتی‌های حیات ایرانی را در این کتاب خاطرنشان و از همهٔ مخاطبین برای خوانش کتاب دعوت کرد.
در حال حاضر دو ترجمه از این کتاب به ترتیب توسط انتشارات جیحون (غلامحسین جنتی عطایی و مریم ایزدی- ۱۳۸۲) و کتابسرای تندیس (اسدالله امرایی و مهسا ملک‌مرزبان- ۱۳۹۲) موجود است.
جناب ابوالقاسم ساسان نیز در بخش بعدی این گفتگو همراه بود. ایشان از نحوهٔ دریافت نسخهٔ انگلیسی کتاب «در جستجوی حسن» از یکی از مسافران خود گفت و تأثیر روحیه خانوادهً قاسمی را در زندگی خانوادهً وارد مورد توجه قرار داد. به گفتهٔ وی و نظر به کتاب مذکور خانواده وارد همواره از ایران به عنوان وطن خود یاد کرده و ترنس وارد و برادرانش را فرزند خلف «حسن» و «فاطمه» معرفی کرد.
میثم امامی در بخش پایانی این گفتگو به اهمیت رعایت سنت احترام در روابط ارباب و رعیتی در سده‌های گذشته پرداخت و تأثیر آن را در قدرشناسی متقابل دو خانوادهً وارد و قاسمی مورد تأکید قرار داد. وی هم‌چنین هدیه دادن فرش دستباف از سوی بافنده را حد اعلای ارادت قلبی و محبت خانواده قاسمی به خانوادهٔ وارد برشمرد.
این گفتگو با سپاس از همراهی شایستهٔ مخاطبین و راویان از سوی میزبان پایان یافت.
